Afgelopen weekend heb ik weer mogen werken met 4 kinderen van de zorgboerderij die ik meeneem naar een huisje. We ondernemen dan allerlei activiteiten en deze keer konden we weer heerlijk uitgebreid op pad. Het speelparadijs waar ze zo lang niet heen konden was een groot feest. Maar waar ze net zo van genoten was het zoeken van stenen en ze met z’n allen beschilderen.
Dan helpen ze elkaar en doen inspiratie op van elkaars kunstwerkjes. Het leukste was om ze smiddags tijdens de wandeling met de hondjes achter te laten in het bos. Voor iemand die ze zou vinden. Ze hadden lieve wensen achterop geschreven en verheugden zich op het feit dat ze door iemand meegenomen zouden worden. Samen fantaseerden ze erover wie dat zouden zijn en of ze de steen zouden houden of weer doorgeven. Enthousiast zochten ze de mooiste plekjes op en dan moest ik er natuurlijk foto’s van maken.
Ik genoot enorm van hun blijheid en ongebreidelde fantasie die alle kanten op ging. Zo vrij kunnen zijn als een kind. Gelukkig kunnen ze dat op dit soort momenten nog. Maar ze zijn niet voor niets op een logeerplek en de redenen daarvoor zijn niet altijd zo leuk.
Sexueel misbruik
Soms komt dat ook in alle hevigheid naar boven. En een van de dingen is seksueel misbruik. Het is zo schrijnend hoe vaak deze kinderen daar slachtoffer van zijn geweest en vaak opnieuw weer worden. Het zijn vaak kinderen die grenzeloos zijn. Ze hebben geen idee meer waar hun eigen grenzen liggen, maar ook niet die van de ander. En op bepaalde momenten vliegen ze erover heen. Soms glijden ze erover uit. Dat vraagt om alertheid, duidelijkheid, grenzen bewaken, maar ook en vooral veiligheid. Voor iedereen! Voor zowel degene die het overkomt (slachtoffer) als wel degene die het doet (dader)
Ik merk dat er zo snel geoordeeld wordt over de daders. En dat de slachtoffers de hand boven het hoofd wordt gehouden. Maar ik zie ook dat dat alleen maar polarisatie veroorzaakt, nog meer afscheiding en vooral bevestiging van de pijn.
Warmte en omhulling, een veilige setting voor beide partijen en een open gesprek, zijn voor mij key in dit soort situaties. Als je het gesprek niet open begint maar beschuldigend, (en de ander láát beschuldigen) dan komt het slachtoffer al gauw in een ‘superieur’ gevoel terecht en de dader verdwijnt nog meer achter de muren van overleving. Onbereikbaar.
Het deed me denken aan hoe we als maatschappij met dit soort gedrag omgaan. Hoe we de slachtoffers haast op een voetstuk zetten en de daders er keihard afdonderen. We veroordelen al zonder de feiten te kennen en bevestigingen de bestaande rollen. Er is geen open gesprek meer.
Ik zie eersterangs wat er gebeurt, al in de kindertijd, als we er op deze manier mee omgaan.
De meisjes die dit overkomt hebben vaak ongewild een uitdagende seksuele lading bij zich hangen. En gaan zich in de puberteit ook zo gedragen.
De jongens hebben vaak net zo’n lading maar zetten die in om anderen (terug) pijn te doen.
Beiden zijn grensoverschrijdend. Beide kanten op.
Ik zie ook dat de kinderen die hier totaal geen verleden mee hebben op een gezonde manier reageren op dit gedrag en zelden tot nooit slachtoffer worden.
Gezien worden
Zelf ben ik ook veel te jong slachtoffer geworden van seksueel misbruik. En ja, ook op latere leeftijd weer misbruikt door mijn eerste werkgever en door mijn huisbaas toen ik op kamers ging. En het grootste gedeelte van mijn leven heb ik te maken gehad met (verbaal) grensoverschrijdend gedrag van mannen. Iets wat ik heel normaal ging vinden. Het hoorde erbij. Sterker nog, en daar komt het, het gaf me een gevoel van gezien worden.
Ergens in de puberteit had ik ineens begrepen dat ik sexy was en dat mannen me daardoor zagen staan. Waar ik zo wanhopig naar op zoek was geweest kreeg ik ineens. Ik verwarde die aandacht met erkenning, er mogen zijn, omhulling en liefde zelfs. Ik had het zo nodig dat ik de verleidelijke vrouw ook inzette. Niet voor seks, maar voor aandacht. Ik bewaakte daarin de grens niet. Niet voor mezelf en niet voor de ander. Het ging vooral over verbaal misbruik en handtastelijkheden. Niet zo erg toch? Maar afgelopen weekend zag ik de enorme impact van verbaal grensoverschrijdend gedrag. Hoe diep dit raakt en hoe traumatiserend dit kan zijn. Op een veel sluipendere manier.
Ik weet hoe ik mijzelf beetje bij beetje terugtrok. Na elke zogenaamd onschuldige opmerking of handtastelijkheid van mannen die vonden dat ze recht hadden op mij. Tot ik me zover had verwijderd uit zelfbescherming dat ik relaties überhaupt uit de weg ging. Onveiligheid was zo groot geworden dat ik erachter verdwenen was.
Ik weet gelukkig ook hoe ik stap voor stap weer kon helen, letterlijk weer heel worden. Veilig door mijn zelf bepaalde grenzen, veilig genoeg om ze ook aan te geven. Daarbinnen mijn (eigen) waarde weer voelend. De verleidelijke vrouw omvormen tot eerlijke schoonheid. Oprechtheid ook. En de “metoo” momenten verdwenen, de pijn van er niet bij horen en afscheiding kon gezien worden en langzaam
omgevormd tot verbinden. Vanuit mezelf, vanuit wie IK ben.
En niet wie ik moet zijn om te pleasen, gezien te worden… geliefd.
Het gaat over die warmte en omhulling. Gezien worden om wie je bent… het is voor beide partijen nodig. Want het zijn de gewonde ‘zielen’ die elkaar hierin ontmoeten en aantrekken. Ik heb nog geen 1x gezien dat de dader niet zelf ook wonden had op dit vlak. Meestal zover weg gestopt dat ze hun eigen grensoverschrijdende gedrag niet eens meer waarnemen. Evenals de slachtoffers hun grensoverschrijdende gedrag niet meer waarnemen. In basis in het eenzelfde energie die elkaar aantrekt.
Pas als iemand weer gaat voelen hoe het is om gezien te worden kan iemand ook de ander weer gaan zien. Pas als iemand zelf weer ervaart dat hij of zij veilig is kan hij of zij ook weer veilige situaties creëren én zorgen dat de ander veilig is!
Stil worden en luisteren
We missen een kans als maatschappij door te beschuldigen en te veroordelen. Een open gesprek met heldere en duidelijke grenzen is zoveel helender, een veilige setting creëren waarin iedereen gehoord kan worden… en gezien. Compassie, maar ook stil worden en luisteren. Zonder oordeel. En ja, dan is het nog een lange weg van zelfonderzoek, bewustworden en helen… en vraagt het veel doorzettingsvermogen en steun.
Maar dat het mogelijk is, heb ik aan den lijve mogen ervaren… en wat me het meest geholpen heeft is weer een warmte en omhulling ervaren die veilig is. Op die manier kon ik weer ontspannen, en het gezonde kind in mijzelf omarmen en vrij laten voelen.
Vrij zijn als een kind, met een ongebreidelde fantasie, die het meest geniet van iets moois van zichzelf achterlaten voor iemand anders om van te genieten. Zoals de stenen in het bos, die hun nieuwe eigenaren toelachten met roze harten en lieve teksten. Om de wereld een beetje mooier te maken.
Wat ben ik dankbaar dat ik mijn ‘steentje’ mag bijdragen door mijn werk met deze kinderen. Want als ik iets heb, zijn het een paar warme veilige armen en een open hart.
